De Europese toegankelijkheidswet (officieel: richtlijn (EU) 2019/882 voor de toegankelijkheid van producten en diensten, ofwel de European Accessibility Act) werd in 2019 goedgekeurd door het Europees Parlement. Het maakt digitale toegankelijkheid ook verplicht voor een groot aantal commerciële partijen.
De Europese toegankelijkheidswet is van toepassing op volgende producten en diensten:
- Producten:
- computers en besturingssystemen
- betaalterminals en zelfbedieningsterminals (zoals geldautomaten, ticketautomaten en incheckautomaten)
- smartphones en tablets
- tv-apparatuur met digitale televisiediensten
- e-readers
- Diensten:
- telecomdiensten (zoals bellen en internetten)
- diensten die toegang geven tot audiovisuele mediadiensten (zoals streamingdiensten)
- diensten met betrekking tot personenvervoer
- bankdiensten
- e-boeken
- e-handelsdiensten, waaronder:
- verkoop (zoals webwinkels, platforms voor tweedehands spullen, enz)
- nieuwsdiensten
- professionele diensten (zoals advocaten, artsen, makelaars, enz.)
- noodcommunicatie (beantwoorden van het noodnummer 112)
De verplichtingen voor dienstverleners zijn:
- Het toegankelijk maken van websites, mobiele applicaties en ondersteunende diensten (waarschijnlijk door het toepassen van EN 301 549, en daarmee WCAG 2.1 AA).
- Het publiceren van een toegankelijkheidsverklaring waarin wordt uitgelegd hoe de dienst werkt en hoe deze voldoet aan de regels voor toegankelijkheid, zowel in tekst als in geluid.
- Het zorgen voor procedures om ook toegankelijk te blijven, ook als er iets verandert.
- Het nemen van maatregelen als het product niet meer aan de wetgeving voldoet.
Uitzonderingen in de Europese toegankelijkheidswet
De Europese toegankelijkheidswet is niet van toepassing op:
- vooraf opgenomen, op tijd gebaseerde media die zijn gepubliceerd vóór 28 juni 2025
- kantoorbestandsformaten die zijn gepubliceerd vóór 28 juni 2025
- onlinekaarten en onlinekarteringsdiensten, als er voor de essentiële informatie op navigatiekaarten maar wel een toegankelijk (en digitaal) alternatief is
- van derden afkomstige content die niet door de betrokken marktdeelnemer wordt gefinancierd of ontwikkeld en waarover deze geen zeggenschap heeft
- content van websites en mobiele applicaties die niet meer wordt aangepast na 28 juni 2025
- ondernemingen met minder dan 10 werknemers en een jaaromzet of een jaarlijks balanstotaal van ten hoogste 2 miljoen euro
- business-to-business dienstverlening
Onevenredige last
Er mag alleen in uitzonderlijke gevallen worden afgeweken van de toegankelijkheidseisen, en dan alleen met een goede onderbouwing. De instantie moet daarbij onder andere kijken naar:
- hoe groot de organisatie is
- hoeveel geld en mensen er beschikbaar zijn
- wat het kost om het probleem op te lossen
- wat het oplevert voor mensen met een beperking
Als beroep wordt gedaan op onevenredige last, dan moet dit worden uitgelegd in de toegankelijkheidsverklaring.
Nederlandse wetgeving
De EU-richtlijn voor de toegankelijkheid van producten en diensten wordt door alle lidstaten van de EU omgezet in nationale wetgeving.
In Nederland wordt deze richtlijn verwerkt in verschillende bestaande wetten. Deze wetten worden aangepast of uitgebreid. Het gaat om:
- Het Burgerlijk wetboek
- De Handhaving consumentenbescherming
- De Telecommunicatiewet
- De Warenwet
- De Wet op het financieel toezicht
- De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte
De wetten zijn van toepassing sinds 28 juni 2025.
Handhaving
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt toezicht op e-handelsdiensten en elektronische communicatiediensten. Is een dienst niet toegankelijk? Dan kunnen consumenten een klacht indienen bij de ACM. Hoe de ACM optreedt, hangt af van de ernst van de problemen. Bedrijven die zich niet aan de regels houden, kunnen een boete krijgen.
De ACM onderzoekt ook zelf actief websites en apps.
Andere toezichthouders controleren specifieke sectoren:
- De Autoriteit Financiële Markten kijkt naar financiële e-handelsdiensten en diensten
- Het Commissariaat voor de Media kijkt naar e-boeken en streamingdiensten
- De Inspectie Leefomgeving en Transport kijkt naar personenvervoer per vliegtuig, bus, trein en over water
- De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur kijkt naar de verpakking, de handleiding, het ontwerp en de functionaliteit van producten
- De Inspectie Justitie en Veiligheid kijkt naar noodcommunicatie
Als een product of dienst niet toegankelijk is, dan kun je dat melden bij een toezichthouder.
Meldplicht
Als diensten niet toegankelijk zijn, hebben Nederlandse bedrijven een meldplicht bij de ACM. Problemen moeten direct wordt hersteld. Lukt dit niet? Dan is het verplicht om dit te melden bij het ACM. De termijn hiervoor hangt af van de ernst van het probleem:
- Kritieke en serieuze problemen: binnen 1 week
- Matige en kleine problemen: binnen 1 maand
In de melding geef je aan welke onderdelen niet toegankelijk zijn. Je maakt ook een plan om dit te herstellen.